Q&A

De Coalitie Vitale Varkenshouderij

Wie vormen de Coalitie Vitale Varkenshouderij?

De Coalitie Vitale Varkenshouderij is een ketenbrede samenwerking van partijen in de gehele varkensketen: Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV), Rabobank, De Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV), De Nederlandse Vereniging Diervoederindustrie (Nevedi), Topigs Norsvin en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).
Wyno Zwanburg is voorzitter van de Coalitie. Via het gezamenlijk opgestelde ‘Programma Vitale Varkenshouderij’ werken deze partijen samen aan vitalisering en het verder toekomstbestendig maken van de Nederlandse varkenshouderij. In het actieplan zijn vijf ambities benoemd met daaronder vijftien verschillende actielijnen. Dit is het uitgangspunt op basis waarvan door de Coalitie ingestelde werkgroepen concrete werkplannen uitwerken.

Wat wil de Coalitie Vitale Varkenshouderij bereiken?

De Coalitie streeft naar een varkenshouderij die toekomstbestendig is. Een varkenshouderij die zich de komende jaren doorontwikkelt naar een duurzame topsector, die zorg draagt voor een vitale leefomgeving, een gezond milieu, goede voeding en mondiaal koploper is in duurzame, circulaire landbouw.

Kunnen andere partijen de Coalitie ondersteunen?

Een breed draagvlak in de keten is nodig om verdere verduurzaming van de varkenshouderij te realiseren. Andere partijen in de varkensketen worden uitgenodigd de ambities en de uitwerking ervan te ondersteunen om te komen tot een toekomstbestendige varkenshouderij.
Er is bewust gestart met een klein groepje bedrijven en organisaties om snelheid in het proces te krijgen. Nu de plannen concreet zijn, is het heel wenselijk dat andere bedrijven en organisaties de plannen ondersteunen en we samen de gewenste transitie daadwerkelijk gaan realiseren. Ook nieuwe en/of aanvullende ideeën zijn welkom. Uiteindelijk kunnen we onze doelstellingen alleen waarmaken als iedereen er de schouders onder zet.

Waarom is vitalisering van de varkenshouderij nu nodig?

Toegenomen concurrentie, sterk wisselende rendementen en een toenemende maatschappelijke druk zorgen ervoor dat de Nederlandse varkenshouderij het moeilijk heeft. Om de uitdagingen het hoofd te bieden, is een vergaande transitie van de sector vereist. De Nederlandse varkensketen wil deze transitie graag benutten om zich via een transparante ketenproductie internationaal te onderscheiden op het gebied van nutrienten- en mineralenkringlopen, voedselkwaliteit, gezonde dieren, dierenwelzijn en CO₂-footprint. Dit moet de concurrentiepositie van de Nederlandse varkenshouderij verbeteren en zorgen voor meer maatschappelijk draagvlak.

Hoe wil de Coalitie haar doelen bereiken?

De Coalitie Vitale Varkenshouderij pakt de uitdagingen ketenbreed aan. Want alleen als alle schakels in de varkensketen een bijdrage leveren aan de gewenste transitie, dan heeft deze transitie kans van slagen. Dat is ook de reden waarom partijen uit vrijwel alle geledingen van de varkensketen aan de Coalitie deelnemen. De coalitiepartners hebben samen vijf ambities geformuleerd met daaronder 15 actielijnen. De ambities en actielijnen worden uitgewerkt in concrete werkplannen. Binnenkort zijn deze werkplannen gereed en is duidelijk welke acties op korte en langere termijn worden opgepakt.

Waarom is retail geen onderdeel van de Coalitie?

Wij hebben er bewust voor gekozen om de gewenste vitalisering van de varkenshouderij op te pakken vanuit de kern van de sector zelf; de productie van varkens en varkensvlees. Natuurlijk is de Nederlandse retail een belangrijke schakel in onze varkensvleesketen en een cruciale brug naar de consument, waar wij zeker naar luisteren. Tegelijkertijd wordt het grootste deel van de in Nederland geproduceerde varkens en het varkensvlees geëxporteerd. Alle afnemers van varkensvlees kunnen een bijdrage leveren aan de gewenste transitie. Zij vertalen immers de wensen van de consument naar de productieketen en kunnen er voor zorgen dat de producten die aan deze wensen voldoen hiervoor worden beloond.

Waarom zijn er geen ngo’s onderdeel van de Coalitie?

Wij hebben er bewust voor gekozen om de gewenste vitalisering van de varkenshouderij op te pakken vanuit de kern van de sector zelf; de productie van varkens en varkensvlees. Daarbij is goed geluisterd naar wensen, ideeën en kritische noten vanuit de diverse ngo’s. Op deze manier hebben zij inbreng gehad in het formuleren van onze ambities.

Wat merken de varkenshouders van Vitale Varkenshouderij?

De Coalitie heeft een aanpak voor ogen waarmee overlast van varkenshouderijlocaties voor de omgeving wordt verminderd én de concurrentiekracht van de totale keten wordt versterkt.

Uiteindelijk heeft iedere varkenshouder hier profijt van. Dat kan zijn doordat via de regelingen er vestigingsruimte wordt gecreëerd en bedrijven met te weinig perspectief kunnen stoppen, er nieuwe samenwerkingsverbanden ontstaan, er kostenbesparingen te realiseren zijn, productinnovaties tot stand komen, weerstanden in de maatschappij bespreekbaar worden en waar mogelijk worden weggenomen en de varkenshouderij een stevigere marktpositie kan innemen.

Wat merken burgers (omwonenden) van Vitale Varkenshouderij?

De saneringsregeling, die onderdeel uitmaakt van het vitaliseringsplan voor de varkenshouderij, maakt het voor een aantal overlast veroorzakende varkensbedrijven mogelijk om het bedrijf te beëindigen. Hiermee vermindert de overlast voor omwonenden. Ook neemt de varkenshouderij haar verantwoordelijkheid waar het gaat om het terugdringen van emissies, het borgen van diergezondheid en dierwelzijn en het vergroten van het maatschappelijk draagvlak voor de sector. Uitdaging is om als sector naast ‘getolereerd’ ook te worden ‘geaccepteerd’ of nog liever ‘gewaardeerd’ en ‘gewenst’, vanwege onze rollen als voedselproducent en belangrijke schakel in de moderne kringlooplandbouw.

Ambities en actielijnen

Wat zijn de vijf ambities van de Coalitie?

De vijf EU-regelingen - Stimulering Mestverwerking, Fosfaatreductie Varkenshouderij, Ketenconcepten, Ruimtelijke Omgevingskwaliteit en Ketenkwaliteitssysteem - zijn de basis voor de vijf ambities van de Coalitie:

1. Goede zorg voor de leefomgeving
2. Een centrale positie in de circulaire economie
3. Een erkende bijdrage aan Klimaat en Energietransitie
4. Robuuste en gezonde varkens in een diervriendelijke houderij
5. Mondiaal koploper in marktgerichtheid en ketensamenwerking

Wat gebeurt er met deze ambities?

Stuurgroepen werken deze ambities en bijbehorende actielijnen uit tot concrete werkplannen. Voor de zomer zijn de werkplannen gereed en kunnen de concrete acties in gang worden gezet.